De providers Vodafone en T-Mobile zijn reeds gedagvaard door de Consumentbond vanwege de abonnementen die met een ‘gratis’ mobiele telefoon werden geleverd. Onlangs kwam de Hoge Raad met het oordeel dat dit soort abonnement eigenlijk een verkapte lening was, maar dan zonder de wettelijke eisen te voldoen die bij een lening horen. Op basis van de uitspraak van de Hoge Raad hebben rechtbanken bepaald dat providers de volledige nieuwwaarde van een mobiel toestel moeten uitkeren aan klanten die hun oude telefoon inleveren en het abonnement stopzetten.
Eerder werd al door het AD gemeld dat providers hun incassoprojecten stil hebben gelegd in verband met deze ontwikkelingen. Uit het meest recentelijke project Monitor Betalingsachterstanden in 2014, bleek dat 1 op de 25 huishoudens in Nederland telefoonschulden heeft. De claimstichting ConTel, richt zich specifiek op deze groep van de consumenten en vooral op jongeren met telefoonschulden. Volgens Don Ceder, advocaat die in verband staat met ConTel, is het telefoonabonnement de grootste probleemschuld bij jongeren tussen de 18 en 27 jaar: “Bij heel veel mensen die in de schuldhulpverlening zitten, komt dat mede door een telefoonabonnement dat ze redelijkerwijs nooit hadden mogen krijgen.”
Volgens de claimorganisaties gaat het over claims die tot in de miljoenen uitlopen. Er wordt geschat dat er in totaal ongeveer 2 miljoen klanten zijn die te veel hebben voor hun abonnement. De schulden en het onterecht doorbetalen komt door het feit dat providers de kosten van het abonnement aanhielden, nadat zij het “gratis” complementair toestel al hadden afbetaald.
“Als wordt uitgegaan van de sim-only vergelijking kan niet worden uitgesloten dat de telecomaanbieder invloed uitoefent op de verdeling van de kosten die in rekening worden gebracht,” werd door de rechter geoordeeld in een uitspraak op 25 juli. In deze zaak, tussen T-Mobile’s incassobureau SR en een wanbetaler, ging het om een abonnement die met de Samsung Galaxy Note werd geleverd. De rechter concludeerde: “Dit kan meebrengen dat de telecomaanbieder een voor haar gunstige verdeling kan vaststellen die geen reëel beeld van de werkelijke kosten geeft en daarmee ten nadele werkt van de consument.”
De rechtbank Den Haag stelt dat providers de toestalwaarde niet mogen bepalen door het all-in abonnement te vergelijken met een identieke sim-only bundel die geen ‘gratis’ mobiel leveren, want zo kan de telecomaanbieder de waarde manipuleren. “Wie goed rekende had kunnen bevroeden dat hij werd belazerd […] maar negen van de tien mensen rekenen zoiets niet goed na. Die zien dat een gratis telefoon wordt aangeboden en denken: dat is het. Zo werd de gemiddelde consument belazerd. Bovendien hielden grote aanbieders de prijs van hun sim-only abonnementen kunstmatig hoog, zodat all-inabonnementen voordelig leken,” zegt Stef Smit van ConsumentenClaim.
De providers hebben zelf geen uitspraak gedaan over het aantal all-in abonnementen die zij hebben verkocht. Volgens Don Ceder kan de totale claim uiteindelijk oplopen tot wel 800 miljoen euro, als alle gedupeerden zich aansluiten bij stichtingen zoals ConTel en ConsumentenClaim: “Dan kan het de grootste massaclaim uit de Nederlandse geschiedenis worden.” De claimclubs proberen de krachten zoveel mogelijk te bundelen en zijn inmiddels in gesprek met KPN, T-Mobile, Vodafone en de dergelijke incassobureaus over de compensatie. Als er daaruit geen vooruitgang lijkt te komen dan dreigen ConTel en ConsumentenClaim met de rechter.